ESG - nowe wyzwania i nowe możliwości

Jeden trend zmienia wszystko w biznesie. Polskie firmy już powinny zacząć się do niego dostosowywać

E, czyli środowisko, jest chyba najbardziej już opomiarowanym obszarem, który od wielu lat ma metodykę liczenia. To chociażby emisja toksyn i odpadów, zaopatrzenie w surowce, opakowania i odpady - w UE to np. rozszerzona odpowiedzialność producenta, czyli zestaw regulacji, które dotyczą gospodarki odpadami. Jeśli producenci nie będą wywiązywać się z pewnych obowiązków pomocy w zbiorze śmieci, firma będzie np. ponosić większe koszty.

Litera “S”, od social responsibility, czyli odpowiedzialności społecznej, to coś, co w Polsce na przykład kryje się m.in. pod skrótem BHP. W Polsce czasem bywało to wyśmiewane, a jest to bardzo ważna kwestia - jakość i bezpieczeństwo produkcji, produktów.

Literka “G” na końcu, czyli ład korporacyjny, to z kolei np. nadzór nad łańcuchem dostaw, ale też komunikacja z interesariuszami, transparentność wynagrodzeń kadry kierowniczej, ile zarabiają i na jakich warunkach są zatrudnieni, kontrolowanie praktyk monopolistycznych. Przykład: kilka lat temu komisje etyki w firmach wydawały się dziwnym wynalazkiem, dzisiaj w dużych przedsiębiorstwach komórki ds. etyki to standard. “G” to także przejrzystość finansowa czy zapobieganie sytuacjom korupcjogennym - dawanie np. możliwości anonimowego zgłaszania incydentów w tym zakresie.

Komisja Europejska w mądry sposób przerzuciła część obowiązków związanych z wprowadzeniem Zielonego Ładu na sektor finansowy, będący krwiobiegiem gospodarki.

Instytucje finansowe mają oceniać rzeczywistą ekspozycję na ryzyko ESG. W szerszej perspektywie może to oznaczać, że jeśli ktoś dzisiaj prowadzi bardzo energochłonną i szkodliwą dla środowiska produkcję, bez inwestycji w energooszczędne źródła energii i technologie przyjazne środowisku, to począwszy od przyszłego roku może spodziewać się zmian (w tym negatywnych) w otrzymywanych od banków warunkach finansowania. Dodatkowo, w świecie postcovidowym uruchomione zostaną duże fundusze unijne. By jednak z nich skorzystać, ubiegać się o dotacje i granty, także trzeba będzie raportować elementy ESG - podobnie jak w bankach.

To wszystko stanie się bardzo szybko. A w przypadku sprzedawania produkcji do Niemiec czy innych krajów, też trzeba będzie potwierdzać określone standardy ESG, nawet jeśli nie wymusi tego polskie prawodawstwo. Niektóre firmy już tego oczekują od kontrahentów - na przykład IKEA narzuca swoim podwykonawcom wysokie, skandynawskie standardy odpowiedzialnego prowadzenia biznesu. Chcąc być ich dostawcą, trzeba te wymogi spełnić.

Czy można więc powiedzieć, że 2025 rok to ostatni dzwonek na to, by zacząć dostosowywać firmy do ESG?

Absolutnie tak. Nie powiedziałem jeszcze o jednej, ale bardzo ważnej rzeczy - kosztach energii. W Polsce energia jest oparta na węglu, będziemy od tego odchodzić - to jest pewne. Przynajmniej przez okres przejściowy będziemy mieć w Polsce wysokie ceny energii. Możemy zastanawiać się, jak i kto za to musi zapłacić, ale ktoś będzie musiał. Do tego dochodzi pomysł “podatku węglowego”, w sytuacji, gdy ktoś sprowadza produkty np. z Chin i Białorusi, gdzie technologie produkcji są “brudniejsze”. Wprowadzając np. stal na teren UE będę musiał zapłacić za to, że ktoś w “brudny” sposób wyprodukował ten produkt. To także wpłynie na koszty funkcjonowania. Dlatego tak, to jest ostatni dzwonek, by w poważny sposób o tym rozmawiać i zastanowić się. Zgodność z przepisami jest na końcu tego procesu, jeśli okaże się, że firma musi zapłacić dużo więcej za surowce i energię. Naszym wielkim benefitem w Polsce wciąż jest fakt, że jesteśmy tańsi w UE. Ale jeśli przestaniemy być tani, to będzie wpływać na całe modele biznesowe.